Lipoedeem vragen en antwoorden

Liposuctie bij lipoedeem is een hot topic onder lipoedeem patiënten en er veel vragen die bij hierover worden gesteld.
Wij hielden een online Q&A vragenuurtje met het Nederlands Netwerk voor Lymfoedeem en Lipoedeem over alles wat met liposuctie bij lipoedeem te maken heeft.
Op onze lipoedeem pagina vindt u veel informatie over de aandoening en de behandeling van lipoedeem. Wilt u meer weten, dan is het verstandig om een (eventueel telefonisch) consult in te plannen met één van onze specialisten. Wij maken hiervoor voldoende tijd vrij om al uw vragen te beantwoorden: 1. Inventarisatie van uw probleem, klachten en gezondheidstoestand. 2. Wat weet u al en wat doet u al?; u krijgt uitleg over de aandoening en adviezen. 3. Onderzoek van de aangedane gebieden en een korte uitleg van eventuele behandeling. 4. Diagnose. 5. Behandeladviezen en eventuele verwijzingen. 6. Indien gewenst uitleg over het liposuctie-behandeltraject; voorbereiding, de behandelingen zelf, de tijd na de behandeling, wat u mag verwachten van de behandeling / wat de behandeling u wel of niet kan bieden, mogelijke bijwerkingen en risico’s.

Wanneer wordt er besloten om een liposuctie te doen? Wordt er dan naar de pijn gekeken of gaat het dan om de omvang van het been of de snelle toename van het been?

De reden voor een liposuctie in het algemeen is een contourverbetering. Veel behandelde gebieden zijn de love handles/flanken/zwembandje, de buik en de onderkin. Maar in principe kan ieder gebied met wat meer vet onder de huid (subcutaan vet) worden behandeld.

Wanneer er tot liposuctie wordt overgegaan, is als arts en cliënt beiden in overeenstemming zijn over wat het te verwachten zal bieden. Daarnaast moet de cliënt goed begrepen hebben wat het behandeltraject inhoudt, wat de bijwerkingen en risico’s zijn en wat er wel en niet mogelijk is.

Bij lipoedeem is dit een complexer verhaal. Naast het “uit model zijn”, kunnen pijn en beperking in de mobiliteit (het bewegen), een extra overweging zijn om tot een behandeling over te gaan.

Daarbij moet ook genoemd worden, dat het lipoedeemweefsel in de tijd verder kan toenemen. Ook dit kan een reden zijn om tot behandeling over te gaan. 

Mij is verteld dat bij liposuctie de vetcellen worden verwijderd. Daar komt het vet dus niet terug. Het kan dan op andere (onverwachte) plekken terugkomen. Klopt dat? Wat is de ervaring?

Blijft het lipoedeem weg of kan het op dezelfde of andere plaatsen weer terug komen? Zo ja wat zijn de oorzaken dan en hoe is het te voorkomen?

Zelf nog geen lipo’s ondergaan, maar lees dat er dames zijn die na een lipo op andere plaatsen toenemen, of dat buik/romp in omvang groter wordt. Waar komt dit door. Heeft het te maken met beweging/ voeding? Verandering van leefstijl.

Het antwoord op de vraag of vet op andere plaatsen kan groeien is ja, dan kan.

Als het lichaam vet moet opslaan, zal dit in principe gebeuren op de plaatsen waar dàt lichaam dat bij voorkeur doet. Op de plaats waar een liposuctie is gedaan is er minder vetweefsel aanwezig. Hierdoor zal op deze plaats ook minder vet worden opgeslagen. Zo kan het dus zijn, dat als je aan zou komen, het vet meer op een andere plek wordt opgeslagen.

Waarom vetweefsel groeit, of waarom er meer vetcellen worden aangemaakt, is een zeer complex mechanisme. Er zijn zeer veel factoren die hierbij van invloed zijn. Bij lipoedeem is dit nog complexer, omdat er nog meer problemen in het vetweefsel bij komen kijken.

Een aantal kunnen we sturen: het voorkomen van inflammatie kan voorkomen dat vetweefsel toeneemt in volume of aantal cellen. Helaas zijn veel triggers die inflammatie veroorzaken onbekend. Wat we wel weten, is dat darmflora hierbij een rol kan spelen. Ook korte koolhydraatketens kunnen inflammatie veroorzaken.  

In geval van liposuctie bij lipoedeem (maar ook andere vormen van vetreductie), is het van belang om: 

  1. Zoveel mogelijk van het afwijkende vetweefsel te verwijderen. Tumescente liposuctie onder locale anesthesie is hiervoor een veilige manier.
  2. Rond en na de behandeling zoveel mogelijk de kans op inflammatie te verminderen.

               Hoe?

  1. Voedingsplan lipoedeem en eventuele supplementen
  2. Lymfdrainage en compressie
  3. Stabiel gewicht houden
  4. Hormoonhuishouding op orde hebben (complex verhaal; in ieder geval, indien er aanwijzingen zijn voor twijfel, weten via bloedonderzoek door endocrinoloog dat dit het geval is).

COMPLEXITEIT EN ONDUIDELIJKHEID IN HET ONSTAAN VAN LIPOEDEEM

 

Waarom de ene arts synchroon werkt en de ander per gebied. Is dat de persoonlijke voorkeur van de arts?

Het is lastig om de precieze beweegredenen van andere artsen te kennen. Naar mijn weten is er maar 1 centrum waar 1 been tegelijk behandeld wordt. Wij kunnen wel uitleggen waarom wij symmetrisch behandelen:

  1. om een symmetrisch resultaat te krijgen
  2. om onze cliënt niet asymmetrisch behandeld naar huis te sturen
  3. om onze cliënt de keuze te geven om zoveel tijd als ze dat wil tussen 2 behandelingen te laten

Hoe is het genezingsproces na liposuctie bij striae?

Deze vraag zal gaan over hoe de huid reageert op de liposuctiebehandeling.

Bij de liposuctie wordt het volume onder de huid verminderd, de huid wordt als het ware leger. Door de liposuctie ontstaat er een mechanische prikkeling van de huid en het onderhuidse bindweefsel. Dit zal daardoor samentrekken. De mate waarin dit gebeurt verschilt per individu en is niet altijd even goed te voorspellen. Een jonge en stevige huid zal over het algemeen beter samentrekken. Een huid met striae zal waarschijnlijk minder goed of mooi samentrekken.

Hoeveel operaties moet je doen per been of gebied? 

Bij liposuctie onder tumescente anesthesie (de juiste methode om veilig onder lokale verdoving vet te verwijderen), zit er een maximum aan de hoeveel vloeistof die je veilig kan inspuiten. Dit heeft de maken met de maximale hoeveelheid van de lidocaïne die je veilig kan inspuiten. Dit beperkt dus de grootte van het gebied wat je per keer kan behandelen.

Dit komt neer op meestal 3 behandelingen van de bovenbenen om ze in het geheel, rondom te kunnen behandelen. 1 behandeling voor de gehele onderbenen (rondom) en 1 behandeling voor de armen (meestal alleen de bovenarmen; meestal rondom behandeld).

Hoe lang is het herstel? 6 weken?

Graag zou ik wat meer willen weten over de hersteltijd na liposuctie.

Hoeveel operaties zouden per jaar maximaal wenselijk zijn? In verband met herstel. Als er meerdere operaties per jaar mogelijk zijn, levert dit namelijk een belastingvoordeel op. De drempel is immers al overschreden door de eerste operatie. 

Het herstel verschilt van persoon tot persoon, en is:

  1. afhankelijk van het gebied wat behandeld wordt,
  2. afhankelijk van het vetvolume en de kwaliteit van de huid,
  3. afhankelijk van de werkzaamheden die gedaan moeten worden.

Weefselherstel gaat ruim een jaar na de behandeling nog door. De meeste veranderingen en verbeteringen zijn er in de eerste weken. Wij houden minimaal 6 weken aan tussen 2 grote (lipoedeem) behandelingen.

 

Is het verstandig liposuctie te doen bij behoorlijk primair lymfoedeem ? Ook heb ik lipoedeem erbij namelijk.

Dit zou moeten kunnen, maar is geheel afhankelijk van de oorzaak van het lymfoedeem en de algehele gezondheidstoestand. Overigens kan liposuctie ook worden ingezet voor de behandeling van ernstig lymfoedeem. Voor een vraag als deze kan er alleen een passend antwoord gegeven worden als je bij een lipo-lymfoedeem arts/centrum (Nij Smellinghe) langs gaat om je persoonlijke situatie te bespreken.

Ik hoor verschillende geluiden wat betreft sporten/training, wat is nu het beste om te doen? Zo wie naar je lijf luisteren.

Bewegen en spieren sterk houden is uiterst belangrijk en zeker bij lipoedeem. Het bevordert de doorbloeding en lymfe-afvoer; deze twee zijn meestal verminderd in lipoedeem vetweefsel. Bij een verder gevorderd stadium lipoedeem, waar de benen echt zwaar worden en pijnlijk zijn, moeten sporten vermeden worden die ‘klappen’ op het weefsel geven. Hardlopen is vaak niet prettig. Dit komt door de zwaarte van de benen, de pijnklachten, maar ook omdat er een veranderd looppatroon optreedt doordat de benen niet meer recht onder elkaar gezet kunnen worden. Dit komt door de toename van het volume aan de binnenzijde van de bovenbenen. Daardoor worden de kniegewrichten nog eens extra belast. Zwemmen, wandelen en fietsen op stevig niveau zijn bij een verder gevorderd stadium goede manieren om te blijven bewegen.

Wat zorgt er nu precies voor dat je groeit dus dat je van b.v. stadium 1 naar twee gaat? Ik weet dat de hormonen, voeding en stress  hier een rol in spelen maar dat zal waarschijnlijk niet heet enige zijn of wel?

Is het zo dat een vrouw in stadium 1 bij een gezonde leefstijl(voeding, beweging, mindset, zo min mogelijk stress) niet door gaat naar een volgend stadium?

Omdat de mate van lipoedeem en de gevoeligheid van het lipoedeem-vetweefsel individueel verschillen, is niet goed voorspelbaar bij wie er meer groei gaat optreden. Zeer belangrijk zijn: veel bewegen, een stabiel gewicht, mijden van ‘snelle suikers’ (korte koolhydraten), stress. Triggers voor progressie van de aandoening wordt gezien rond zwangerschappen (door gewichtstoename en/of hormonaal?), toename van gewicht en een verkeerd dieet.

Zijn er gezondheidsvereisten zijn om een liposuctie te mogen ondergaan.

Bloedonderzoek mag niet (te veel) afwijkend zijn.

Er mogen geen (te grote) hart, nier of leverproblemen zijn.

Bepaalde medicijnen kunnen niet gebruikt worden in combinatie met de vloeistof. Wij checken de medicatie altijd met onze apotheker; het kan betekenen dat u bepaalde medicatie rond de behandeling moet stoppen of dat wij minder vloeistof kunnen gebruiken.

Er kan niet behandeld worden tijdens zwangerschap of borstvoeding of bij een allergie voor lidocaïne. 

 

Waarom het beter is om liposuctie met plaatselijke verdoving te doen ipv met narcose?

Tumescente vloeistof is nodig om het vetweefsel regelmatig en veilig te verwijderen. Dit maakt dat een narcose niet meer nodig is. Bij procedures onder narcose wordt veel minder vloeistof gebruikt, waardoor er meer schade aan het (lymfe- en bind)weefsel ontstaat. Bovendien geeft dit meer kans op onregelmatigheden.

Bij narcose kan je niet bewegen. Dit is juist belangrijk om overal goed bij te kunnen komen, zodat optimaal en met een regelmatig patroon vet verwijderd kan worden. Je kan je voorstellen dat als je spieren kan aanspannen, van houding kan veranderen en kan gaan zitten en staan tijdens de behandeling, er een optimaler resultaat verkregen kan worden.

Hoe pijnlijk is liposuctie? Hoe wordt omgegaan met hoge spanning/stress/angst bij een patiënt? (Zelf durf ik de stap om deze reden nog niet te maken).

Iedereen ervaart een behandeling anders. Zoveel mensen, zoveel verschillen in pijnbeleving. Het vertrouwen in uw arts en het team wat bij de behandeling aanwezig is helpt daarbij. De behandeling bestaat uit twee fasen:

  1. De infiltratiefase: hier wordt de vloeistof met de verdoving in het weefsel gespoten. Met name de techniek die daarbij gebruikt wordt, zorgt ervoor dat dit heel goed te doen is. Het inspuiten prikt in het begin, maar is echt goed te doen. Naarmate er meer vloeistof in het weefsel komt neemt de druk / spanning onder de huid toe. Dit kan als onaangenaam ervaren worden, maar is niet pijnlijk. Een verkeerde techniek (waaronder te weinig tijd voor het inspuiten nemen) maakt deze fase wel pijnlijk.
  2. Ons team is er volledig op ingesteld om met spanning en angst van de cliënt om te gaan en hierin te begeleiden. Tevens is er een rustgevend pilletje wat u voor de behandeling kunt krijgen.

We hebben veel cliënten gehad die panisch waren voor naalden, om maar iets te noemen. We hebben ze goed door de behandeling kunnen leiden. Ze waren daarna trots op zichzelf en hebben het hele traject van meerdere behandelingen afgemaakt.

Het is ook mogelijk dat u tevoren kennis maakt met het een verpleegkundige die bij uw behandeling aanwezig kan zijn.

Interessant is ook dat cliënten met een pijnlijk lipoedeem kort na de behandeling al zeggen dat ze wel de klachten hebben van na de operatie, maar niet meer hun lipoedeem-pijn voelen.

Wat zijn evt risico’s?

Dit is wat wij in een consult bepreken en nader uitleggen:

Zoals bij elke medische ingreep brengt deze behandeling mogelijke risico’s met zich mee. De bij deze ingreep bekende bijwerkingen en complicaties staan hieronder weergegeven. Belangrijk hierbij is dat u de uitleg over de behandelprocedure goed begrepen heeft, maar ook dat uw verwachtingen ten aanzien van het resultaat en de mogelijke bijwerkingen/complicaties van de ingreep goed aansluiten bij wat in de praktijk ook haalbaar en reëel is.

1)  Te verwachten:

  • Zwelling (oedeem)
  • Blauwe plekken
  • Gevoelloze of overgevoelige plekken (dysesthesie)
  • Jeuk
  • Geringe contour onvolkomenheden
  • Plekken die beurs, gevoelig of pijnlijk zijn bij aanraking
  • Vermoeidheid na de ingreep
  • Gepigmenteerde, verdikte of verbrede littekentjes

2) Soms optredend:

  • Langduriger (gering) oedeem
  • Langduriger dysesthesie (gevoelloze of overgevoelige plekken)
  • Cutis marmorata ab liposuction (wolkjeshuid, giraffehuid)
  • Bijwerkingen van antibioticum
  • Hematoom
  • Infectie (lokaal, huidwondje) 

3) zeldzaam optredend:

  • Allergische reactie op gebruikte medicijnen
  • Allergische reactie op verbandmiddelen
  • Seroomvorming (onderhuidse vochtophoping)
  • Onderhuidse infectie
  • Toename Lipoedeem aan (nog) niet behandelde gebieden
  • Versterkte haargroei (armen/benen)
  • Lidocaïne intoxicatie

4) Bijwerkingen en complicaties alleen gerelateerd aan klassieke / ouderwets uitgevoerde liposucties en liposucties onder narcose

  • Trombose / longembolie
  • Vetembolie
  • Intra-peritoneale of intrathoracale perforatie
  • Huid necrose

Blijven therapeutische kousen noodzakelijk na de liposuctie?

Ik ken 1 onderzoek waarbij is aangetoond dat de behoefte en noodzaak voor compressietherapie en lymfedrainage duidelijk minder werd na het liposuctietraject.