Ons interview voor het Parool: bewust van lipoedeem

Het lichaam kan onaangenaam verrassen met rare uitwassen. Een ooglid dat op gezette tijden begint te trillen, lokaal haaruitval of een onverklaarbare jeuk. Vandaag: lipoedeem.

Broekmaat 44, taillemaat 38. Bij lipoedeem is een verschil van drie kledingmaten geen uitzondering. De aandoening is chronisch, ontsierend, pijnlijk, beperkend en wordt vaak over het hoofd gezien, zegt dermatoloog Hajo Bruining van Resculpt Clinic.

Bij lipoedeem laten de vetcellen in de benen en soms ook de armen vanaf de puberteit een abnormale groei zien, wat het bewegen moeilijker maakt. De huid kan op den duur ook onregelmatig worden en het doet pijn. “Het is vooral gevoelig bij druk, aanraking en abrupte bewegingen, bijvoorbeeld wanneer je sport. Het kan al pijnlijk zijn als iemand voor de gezelligheid in je been knijpt. Vaak blijft er dan ook een blauwe plek achter, want vrouwen met lipoedeem krijgen makkelijk blauwe plekken.”

Het komt alleen bij vrouwen voor. “Het lijkt erop dat er iets mis is met de verbrandingsmotor van deze vetcellen.” Volgens Bruining wordt lipoedeem vaak niet herkend door de dokter. Vrouwen die zich bij de huisarts melden krijgen het advies meer te bewegen en minder te eten. Afvallen dus, terwijl dat de klachten niet vermindert. Het jojoën verergert de vetzwelling juist, zegt Bruining. “Ik leg het altijd zo uit: het is een soort ventiel op een vetcel. Het gaat er wel in, maar het gaat er niet meer zo makkelijk uit.”

Hij adviseert patiënten toch veel te bewegen. Zwemmen of fietsen, vooral sporten waarbij de armen en benen weinig klappen te verduren krijgen. De diëtist zal aanraden weinig koolhydraten te eten. Omdat patiënten met deze kwaal ook vaak last hebben van lymfevocht in de benen, worden steunkousen ingezet.

Maar ook manuele lymfedrainage (het wegwerken van het vocht met handmassage) of pneumatische compressietherapie, waarbij luchthulzen om het been het vocht naar een plek masseren waar het lichaam het makkelijker kan afvoeren.

Ingrijpender, maar een stuk effectiever is liposuctie onder plaatselijke verdoving, zegt Bruining. “Daarbij wordt het grootste deel van het lipoedeemvet weggehaald. Het vet dat weg is, blijft weg. Als je niet aankomt, kun je er tientallen jaren profijt van hebben.”